Θέλω να βοηθήσω και εγώ

Μονογονεϊκές Οικογένειες, κάποια δικαιώματά τους

Μονογονεϊκές Οικογένειες, κάποια δικαιώματά τους

14 Ιουνίου, 2023

Στην νομοθεσία μας δεν υπάρχει ενιαίος ορισμός της μονογονεϊκής οικογένειας, ώστε να είναι σαφές ποίοι θεωρούνται γονείς μονογονεϊκής οικογένειας (εφεξής μον. οικ.) και ποία τέκνα μονογονεϊκής οικογένειας. Ποίοι δηλαδή δικαιούνται τα προνόμια που τους χορηγεί κάθε φορά η σχετική νομοθεσία. Κάθε νόμος έχει τον δικό του ορισμό ανάλογα με το περιεχόμενο και τον σκοπό του.

Εν πάση όμως περιπτώσει είναι δεδομένο ότι: 

α) τέκνα μονογονεϊκής οικογένειας είναι εκείνα που μέχρι την ενηλικίωσή τους είχαν τον έναν μόνον γονέα τους π.χ. το μη αναγνωρισμένο τέκνο, το υιοθετημένο τέκνο από τον ένα μόνον θετό γονέα, το ορφανό.

β) Γονέας μονογονεϊκής οικογένειας νοείται ο γονέας εκείνος ο οποίος ασκεί πραγματικά και κατ’ αποκλειστικότητα τη γονική μέριμνα ενός ή περισσοτέρων ανηλίκων τέκνων.

Έχει πάντως θεωρηθεί ότι σε κάποιες περιπτώσεις, γονέας μον. οικ. είναι και ο γονέας ο οποίος έχει την επιμέλεια μόνον ανήλικου/ων τέκνου/ων.

Διευκολύνσεις που παρέχονται από την εργατική νομοθεσία στους μονογονείς-εργαζόμενους στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα.

Άδειες:

 Ο χήρος ή ο άγαμος ή διαζευγμένος γονέας που ασκεί κατ’ αποκλειστικότητα την επιμέλεια ανηλίκου τέκνου δικαιούται αδείας έξι (6) εργάσιμων ημερών ετησίως με αποδοχές, πλέον αυτής που δικαιούται από άλλες διατάξεις. Μονογονέας με τρία (3) παιδιά ή περισσότερα δικαιούται αδείας οκτώ (8) εργάσιμων ημερών ετησίως (αρθρ. 45 ν. 4808/2021).

Άδεια ανατροφής παιδιού:

 Κάθε εργαζόμενος μονογονέας έχει ατομικό και αμεταβίβαστο δικαίωμα γονικής άδειας για την ανατροφή του παιδιού διαρκείας τεσσάρων (4) μηνών, την οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει συνεχόμενα ή τμηματικά, μέχρι το παιδί να συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών.

Μετά τη λήξη της γονικής άδειας, ο εργαζόμενος μονογονέας δικαιούται να επιστρέψει στην ίδια θέση εργασίας ή σε ισοδύναμη ανάλογη θέση και να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας, την οποία θα δικαιούνταν κατά την απουσία του.

Ο χρόνος απουσίας των εργαζομένων λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό των αποδοχών τους, τη χορήγηση της ετήσιας κανονικής άδειας απουσίας, του εργαζόμενου μονογονέα (αρθρ. 28 ν. 4808/2021)

Άδεια φροντίδας τέκνου: 

Πέραν της άδειας ανατροφής ο μονογονέας δικαιούται άδειας φροντίδας τέκνου για χρονικό διάστημα τριάντα (30) μηνών από τη λήξη της προηγούμενης άδειας. Κατά το χρονικό αυτό διάστημα ο μονογονέας δικαιούται να προσέρχεται κατά μία (1) ώρα αργότερα είτε να αποχωρεί κατά μία (1) ώρα νωρίτερα κάθε ημέρα από την εργασία του, εφόσον το τέκνο δεν έχει συμπληρώσει την ηλικία των οκτώ (8) ετών. (αρθρ. 37 ν. 4808/2021).

Άδεια παρακολούθησης σχολικής επίδοσης τέκνου:

Ο εργαζόμενος μονογονέας έχει δικαίωμα, χωρίς περικοπή των αποδοχών του, να απουσιάζει από την εργασία του, ορισμένες ώρες ή ολόκληρη την ημέρα, μέχρι τη συμπλήρωση τεσσάρων (4) εργάσιμων ημερών, κάθε ημερολογιακό έτος, με σκοπό να επισκέπτεται το σχολείο των παιδιών του για την παρακολούθηση της επίδοσής τους στα μαθήματα στοιχειώδους και μέσης εκπαίδευσης μέχρι την ηλικία των δεκαοκτώ (18)  ετών και ανεξαρτήτως ηλικίας, προκειμένου για παιδιά που φοιτούν σε δομές ειδικής εκπαίδευσης. (αρθρ. 38 ν. 4808/2021).

Άδεια προγεννητικού ελέγχου:

Οι έγκυοι μονογονείς δικαιούνται άδειας χωρίς περικοπή αποδοχών, προκειμένου να υποβάλλονται σε εξετάσεις προγεννητικού ελέγχου, εφόσον αυτές οι εξετάσεις πρέπει να γίνουν κατά τη διάρκεια του χρόνου εργασίας. (αρθρ. 40 ν. 4808/2021).

Άδεια λόγω ασθένειας παιδιού:

Ο εργαζόμενος μονογονέας, ανεξάρτητα από άλλα δικαιώματα έχει δικαίωμα να λαμβάνει άδεια άνευ αποδοχών για έξι (6) εργάσιμες ημέρες κάθε ημερολογιακό έτος σε περίπτωση ασθένειας του τέκνου του μέχρι ηλικίας δεκαέξι (16) ετών και άνω των δεκαέξι (16) ετών για τέκνο που αποδεδειγμένα έχει ανάγκη από ειδική φροντίδα, για λόγους βαριάς ή χρόνιας ασθένειας ή αναπηρίας.

Η χρονική διάρκεια της άδειας αυξάνεται σε οκτώ (8) εργάσιμες ημέρες, εάν ο δικαιούχος προστατεύει δύο παιδιά και σε δεκατέσσερεις (14) ημέρες, εάν ο δικαιούχος προστατεύει περισσότερα από δύο (2) παιδιά. (αρθρ. 42 ν. 4808/2021).

Άδεια λόγω σοβαρών νοσημάτων των παιδιών:

Στον εργαζόμενο μονογονέα χορηγείται ειδική γονική άδεια, διαρκείας δέκα (10) εργάσιμων ημερών κατ’ έτος, με αποδοχές, για την αντιμετώπιση των αναγκών παιδιών μέχρι δεκαοκτώ (18) ετών, που πάσχουν από σοβαρό νόσημα ή πάθηση.

Η άδεια αυτή χορηγείται σε κάθε μονογονέα χωρίς άλλη προϋπόθεση και πέραν άλλων διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στον εργαζόμενο μονογονέα. (αρθρ. 43 ν. 4808/2021).

Άδεια λόγω νοσηλείας παιδιού:

Στον εργαζόμενο μονογονέα χορηγείται ειδική γονική άδεια νοσηλείας χωρίς αποδοχές, σε περίπτωση νοσηλείας του παιδιού, ανεξαρτήτως της ηλικίας του, λόγω ασθένειας ή ατυχήματος που καθιστά αναγκαία την άμεση παρουσία του μονογονέα, για όσο διάστημα διαρκεί η νοσηλεία και σε κάθε περίπτωση όχι πέραν των τριάντα (30) εργάσιμων ημερών ετησίως.

Η Άδεια αυτή χορηγείται σε κάθε μονογονέα, χωρίς άλλη προϋπόθεση και πέραν άλλων διευκολύνσεων που παρέχονται από άλλες διατάξεις στον εργαζόμενο μονογονέα. (αρθρ. 44 ν. 4808/2021).

Ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας:

Κάθε εργαζόμενος μονογονέας παιδιού έως δώδεκα (12) ετών δικαιούται να ζητά ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας για λόγους φροντίδας του παιδιού, όπως τηλεργασία, ευέλικτο ωράριο εργασίας ή μερική απασχόληση.

Για την άσκηση του δικαιώματος αυτού ο μονογονέας θα πρέπει να έχει συμπληρώσει έξι (6) μήνες συνεχόμενης ή με διαδοχικές συμβάσεις στον ίδιο εργοδότη. (αρθρ. 31 ν.4808/2021).

Προστασία από την απόλυση:

Απαγορεύεται και είναι άκυρη η απόλυση εργαζομένου, επειδή ζήτησε και έλαβε άδεια ή ευέλικτη ρύθμιση. Σε περίπτωση παραβίασης της υποχρέωσης του εργοδότη να γνωστοποιεί τους λόγους της απόλυσης του εργαζομένου, τεκμαίρεται ότι ο εργοδότης παραβίασε τις άνω υποχρεώσεις του και επομένως η γενομένη απόλυση του εργαζομένου είναι άκυρη (αρθρ. 48 ν. 4808/2021).

Γενικά στον εργοδότη που παραβιάζει τις υποχρεώσεις του αυτές επιβάλλονται και ποινικές κυρώσεις (αρθρ. 50 ν. 4808/2021).

Επίδομα γάμου:

Το επίδομα γάμου χορηγείται στους μονογονείς εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και ανέρχεται στο 10% των αποδοχών, όπως αυτές προσδιορίζονται νομίμως.

Μοριοδότηση για πλήρωση θέσεων στο δημόσιο:

Αν μεταξύ των επιτυχόντων σε διαγωνισμό μέσω ΑΣΕΠ για πλήρωση θέσεων στο δημόσιο περιλαμβάνονται και μονογονείς προστίθεται στον συνολικό βαθμό που έλαβαν και 5% για κάθε παιδί.

Επίσης τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών σε διαγωνισμό μέσω ΑΣΕΠ μοριοδοτούνται με 50 επιπλέον μονάδες.

Στρατιωτική θητεία:

Τα τέκνα και οι πατέρες μονογονεϊκής οικογένειας δικαιούνται να υπηρετήσουν μειωμένη στρατιωτική θητεία διαρκείας εννέα μηνών (αρθρ. 7 ν 3842/2005).

Δικαίωμα εγγραφής σε παιδικούς σταθμούς κατά προτεραιότητα:

Τα παιδιά μονογονεϊκών οικογενειών εγγράφονται κατά προτεραιότητα στους παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς των κρατικών φορέων και των ΟΤΑ.

Οι μονογονείς, υπό προϋποθέσεις, απαλλάσσονται από την υποχρέωση να καταβάλλουν τροφεία για τα παιδιά τους.

Πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού ΕΟΤ:

Οι μονογονείς και τα παιδιά μονογονεϊκής οικογένειας δικαιούνται κάθε έτος δελτίο κοινωνικού τουρισμού, ανεξάρτητα εάν έλαβαν την παροχή αυτή κατά το προηγούμενο έτος.

Δυνατότητα αναδοχής και υιοθεσίας ανηλίκου:

Η υιοθεσία είναι η νομική πράξη με την οποία ένα παιδί εντάσσεται στην οικογένεια του θετού γονέα και αποκόπτεται από την βιολογική του οικογένεια.

Ενώ η αναδοχή ανηλίκου είναι η ανάθεση για κάποιο χρονικό διάστημα, της πραγματικής φροντίδας στον ανάδοχο γονέα, όταν το παιδί δεν είναι δυνατόν να ζει στην  βιολογική οικογένεια.

Ο μονογονέας μπορεί υπό τις προϋποθέσεις που θέτει ο νόμος (ν 4538/2018) να γίνει ανάδοχος ανηλίκου και να γίνει θετός γονέας ανηλίκου (αρθρ. 1542-1588 του Αστικού Κώδικα).

Δυνατότητα τεχνικής γονιμοποίησης:

Παρέχεται η δυνατότητα προσφυγής στη διαδικασία τεχνικής γονιμοποίησης, στη διαδικασία της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής σε μοναχικό ανύπανδρο γονέα, σε γονέα που συζεί μόνιμα με σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης, με τις  προϋπο θέσεις και την διαδικασία που θέτει ο νόμος (αρθρ. 1455-1460 του αστικού κώδικα).

Με το άρθρο αυτό έγινε προσπάθεια να ενημερωθούν οι αναγνώστες του περιοδικού της ΑΓΚΑΛΙΑΣ, με τρόπο περιληπτικό και απλό, για κάποια από τα δικαιώματα που παρέχει η νομοθεσία μας στα παιδιά και στους γονείς των μονογονεϊκών οικογενειών.

Είναι φανερό ότι δεν εθίγησαν θέματα που έχουν σχέση με την φορολογία, την κοινωνική ασφάλιση (κανονισμός παροχών υγείας του ΕΟΠΥΥ, συντάξεις κλπ), τα προνοιακά επιδόματα, τις μετεγγραφές φοιτητών-παιδιών μονογονεϊκών οικογενειών κ.α.

*Πρόεδρος της Αγκαλιάς, Μιχάλης Μιχαλόπουλος, Συνταξιούχος δικηγόρος 

Μοιράσου το::

Οι υποστηρικτές μας

Ηλεκτρονικό Κατάστημα Αγκαλία

Μείνετε σε επαφή

Συμπληρώστε το όνομα και το email σας και ενημερωθείτε για τα νέα,
τις εκδηλώσεις, τις δράσεις και το έργο της Αγκαλιάς

19829

χρέωση 2,48 ευρώ/κλήση με το ΦΠΑ και εφαρμόζεται επιπλέον Τέλος σταθερής Τηλεφωνίας 5% - χρέωση 2,48 ευρώ/sms με το ΦΠΑ και εφαρμόζεται επιπλέον Τέλος Τηλεφωνίας 12%, 15%, 18% ή 20% ανάλογα με το ύψος του μηνιαίου λογαριασμού προ ΦΠΑ

901 11 179 179

Χρέωση 3,71€/κλήση από σταθερό ΟΤΕ με το ΦΠΑ